Author :
Abstract
Dinamik bir olgu olan turizm, doğal ve teknolojik faktörlerin yanı sıra sosyal, kültürel, ekonomik ve politik faktörlerle sürekli büyüme ve çeşitlenme göstermektedir. Bu çeşitlenmenin en güzel örneklerinden birisi de günümüzde birçok bağcı ülkede ilgi duyulan, desteklenen ve gelişen bir turizm dalı olan Önoturizm (Bağ ve Şarap Turizmi)’dir. Agroturizmin önemli bir parçası olan önoturizm, gastronomi ve kültür turizminin buluşma noktasında yer almaktadır. Daha geniş bir tanımlama ile üzümden elde edilen ürünlerin doğal, tarihi ve beşeri mirasının keşfine yarayan, içinde konaklama, doğa aktiviteleri, gastronomik deneyimler ve doğrudan ürün satışını da barındıran, sürdürülebilir, yüksek katma değerli, butik ve insani ölçekte bir turizmdir. Turizm, kalkınmayla yakından ilişkili olup sosyo-ekonomik ilerlemenin önemli bir itici gücüdür. Önoturizm kırsal kalkınma açısından da önemli ve desteklenmesi gereken bir turizmdir. Önoturizm, yalnızca şarabın değil sofralık (taze) üzüm, kuru üzüm, sirke, üzüm suyu, hardaliye, pekmez, pestil, sucuk, köfter, koruk ekşisi, reçel, konserve, marmelat, jöle, hoşaf, komposto, çekirdek ekstraktı, çekirdek yağı, tartarik asit, tanen, kırmızı renk maddesi (antosiyanin-gıda renklendiricisi olarak), rakı, kanyak, likör ve yemeklik yaprak gibi üzümden elde edilen diğer ürünlerin de katma değer kazanmasına hizmet etmektedir. Tarihi, ülkelere ve bölgeden bölgeye göre farklılık göstermekle birlikte dünya çapında en popüler önoturizm destinasyonları ABD (Napa Vadisi), İtalya (Toskana), Fransa (Bordeaux), İspanya (La Rioja), Almanya (Mosel), Portekiz (Douro Vadisi), Güney Afrika (Cape Town), Yeni Zelanda (Otago), Avustralya (Barossa Vadisi), Arjantin ve Şili’dir. Türkiye’de de son yıllarda bağ üreticilerin girişimleriyle bağ rotaları oluşturulmaya başlanmıştır. Bilinen başlıca rotalar, Trakya Bağ Rotası, Urla Bağ Yolu ve yeni oluşturulan Çal Bağ Yolu’dur. Bu çalışmada, Dünyada ve Türkiye’de gelecek vadeden bir turizm alanı olarak bağcılık ve şarapçılığın gelişmesinde etkili olan önoturizmin, kırsal kalkınma açısından önemine vurgu yapmak amaçlanmış ve bu konu üzerine yapılmış çalışmalar irdelenmiştir.
Keywords
Abstract
Tourism, a dynamic phenomenon, is constantly growing and diversifying due to natural and technological factors as well as social, cultural, economic and political factors. Enotourism (Viticulture and Wine Tourism), as one of the prominent classification of tourism is interested, supported and developed in many vine-growing countries today. Enotourism, as a backbone of agritourism, is outrightly emplaced at the junction point of gastronomy and cultural tourism. With an attempt to broader its definition, it is a sustainable, high value-added, boutique and human-scale tourism that enables to explore the natural, historical and human heritage of the products obtained from grapes, and encompasses accommodation, nature activities, gastronomic experiences and direct product sales. Tourism is closely associated to the development of socio-economic progress as an important driver. Enotourism is a prominent tourism type in terms of rural development that should be supported. Enotourism serves to add value not only to wine but also to other products obtained from grapes such as table (fresh) grapes, raisins, vinegar, grape juice, hardaliye, molasses, pestil, grape sausage, köfter, sour grape juice, jam, preserves, marmalade, jelly, compote, seed extract, seed oil, tartaric acid, tannin, red colorant (anthocyanin- as a food colorant), raki, brandy, liqueur and cooking leaves. Although its history varies from country to country and region to region, the most popular enotourism destinations worldwide are the USA (Napa Valley), Italy (Tuscany), France (Bordeaux), Spain (La Rioja), Germany (Mosel), Portugal (Douro Valley), South Africa (Cape Town), New Zealand (Otago), Australia (Barossa Valley), Argentina and Chile. In recent years, vineyard routes embarked upon to be established in Türkiye with the initiatives of vineyard producers. The main well-known routes are the Thrace Vineyard Route, Urla Vineyard Route and the newly engendered Çal Vineyard Route. In this study, it is aimed to emphasize the prominance of enotourism, which is extremely effective in the development of viticulture and winemaking as a promising field of tourism in the world and in Türkiye, in terms of rural development, therefore the previous studies are scrutinized.
