Author :
Abstract
Akşehir, köklü bir tarih ve sosyal yapılı çevresi ile kültür turizmine katkı sağlayan önemli Anadolu şehirlerinden biridir. Şehirdeki sivil mimarlık örnekleri de yaşanılan farklı dönemlerin izlerini barındıran en önemli yöresel kültür varlıklarıdır. Akdeniz, Ege ve İç Anadolu tarihi destinasyonlarının kesiştiği noktada bulunması geleneksel Akşehir Evleri’nin mimari biçimlenişine de etkide bulunmuştur. Akşehir geleneksel konut dokusu pek çok kendine özgü karakteristik özellik yanında döneminin ve bölgesinin belirleyici unsurlarını da barındırmaktadır. Bu etkileşim ve zamanla mimari anlayışta ortaya çıkan birikim, yerel halkın yaşam pratikleri, değer yargıları gibi sosyal durumlarıyla birleştiğinde geleneksel dokuda karakteristik cephe biçimlenişleri ortaya çıkmıştır. Cephe biçimlenişi için taş, kerpiç gibi yapı elemanları yanında ahşap malzemenin sıklıkla kullanıldığı görülmektedir. Strüktürel açıdan yapı statiğinde önemli rol oynarken bir süsleme elemanı olarak da ahşabın çeşitlerine rastlanmaktadır. Ahşabın kullanımları bölge ve şehir açısından yöresel mimari tarzı yansıtması yönüyle ilgi çekici olmaktadır. Bu anlamda çalışma içerisinde Akşehir Evleri’nde ahşap kullanımının bulunduğu bölge itibariyle cepheye yansımaları incelenmiştir. Yöntem olarak yapı cephelerindeki ahşap elemanların kullanım alanları ve biçimleri tablolarla ifade edilmeye çalışılmıştır. Alandaki cephe fotoğraflarıyla desteklenen çalışmada kullanım alanlarına göre ahşap elemanlar için öneriler geliştirilmiştir.
Keywords
Abstract
Akşehir is one of the important Anatolian cities that contribute to cultural tourism with its deeprooted history and socially built environment. The examples of civil architecture in the city are also the most important local cultural assets that contain the traces of different periods. Being at the intersection of Mediterranean, Aegean and Central Anatolian historical destinations has also had an impact on the architectural formation of traditional Akşehir Houses. Akşehir's traditional housing pattern contains many distinctive characteristics as well as the determinants of its period and region. When this interaction and the accumulation that emerged in the architectural understanding over time were combined with the social situations of the local people such as life
practices and value judgments, characteristic facade formations in the traditional texture emerged. It is seen that wooden materials are frequently used for the formation of the facade, as well as building elements such as stone and adobe. While it plays an important role in structural statics, wood types are encountered as an ornamental element. The uses of wood are interesting
for the region and the city, as it reflects the local architectural style. In this sense, the reflections of wood usage on the facade in Akşehir Houses were examined in this study. As a method, the usage areas and forms of the wooden elements on the building facades were tried to be expressed with tables. In the study supported by the facade photographs in the area, suggestions were developed for wooden elements according to their usage areas.
Keywords
- Anonim. (1975). Akşehir Müze Müdürlüğü. Tescil Fişleri. Akşehir.
- Anonim. (1975). Akşehir Müze Müdürlüğü. Tescil Fişleri. Akşehir.
- Bookchin, M. (1999). Kentsiz Kentleşme, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 36.
- Demirci, Y., (1998). Geçmişten Günümüze Akşehir, Sanatsal Mozaik Dergisi, İstanbul, 3-18. Gençer, N., (1995). Akşehir Eski Evleri, Ankara, 6.
- Karaman, A., (1998). Kentsel Bir Miras Olarak Akşehir, Sanatsal Mozaik Dergisi, İstanbul, 3-26.
- Kiper, H.P. (2006). Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Tarihsel-Kültürel Değerlerinin Korunması: Türkiye- Bodrum Örneği, İstanbul, Sosyal Araştırmalar Vakfı, 25.
- Öncü, A., Weyland, P. (2007). ‘’Küreselleşen Kentlerde Yaşam Alanları ve Kimlik Müdahaleleri’’, Mekân, Kültür ve İktidar: Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler, İstanbul, İletişim Yayınları, 86.
- Özsait, M., (1992). IX Araştırma Sonuçları Toplantısı (s.377). Ankara.
- Şenyiğit, Ö. (2010). Biçimsel ve Anlamsal İfade Aracı Olan Cephelerin Değerlendirilmesine Yönelik BirYaklaşım: İstanbul’da Meşrutiyet ve Halaskargazi Caddeleri’ndeki Cephelerin İncelenmesi (doktora tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 17.
- Umar, B., (1993). Türkiye’deki Tarihsel Adlar. İstanbul.
- Ünal, N. (2017). ‘Geleneksel Yapı Malzemeleri’, Sanatın Yolculuğu, İstanbul.
- Yayınoğlu, P.E., Susar, A.F. (2008). Kent, Görsel Kimlik ve İletişim, İzmit: Umuttepe Yayınları, 18.
