Author :
Abstract
Bu çalışmanın temel amacı, Safranbolu yemek kültürünün bir parçası olan doğum, ölüm, sünnet, evlilik gibi özel günlerde yapılan tören yemeklerinin ve tören yemeği gelenek ve kültürünün incelenmesidir. Nitel araştırma deseninin benimsendiği çalışma Safranbolu ve Safranbolu’nun köylerinde yaşayan 14 kişi ile yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara kartopu örnekleme yöntemiyle ulaşılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve veriler “MAXQDA Analytics Pro 2020” nitel analiz programından yararlanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada; (1) Safranbolu mutfağının aşama törenleri yemekleri, (2) Safranbolu mutfağında uğurlama/karşılama törenleri yemekleri, (3) Safranbolu mutfağının dini/özel gün tören yemekleri, (4) özel gün yemeklerinde sofra adabı, (5) özel gün yemeklerinde kullanılan araç-gereçler ve (6) özel gün yemeklerinin yapılma durumu olarak 6 ana tema ve 12 alt tema belirlenmiştir. Çalışmada, birlik ve beraberliği pekiştiren ve tüm toplumlar için önemli olan özel günler ile bu günlerde yapılan tören yemeklerinin Safranbolu halkı için de oldukça önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Safranbolu tören yemekleri kültüründe; aşama törenleri yemekleri, uğurlama/karşılama törenleri yemekleri ve dini/özel gün tören yemekleri ön plana çıkmaktadır. Tören yemeklerinin en önemlileri arasında pirinç çorbası, sütlü keşkek (köylerde), yahni, bütün et yemeği, bamya, cevizli ev baklavası, deli oğlan sarığı (bir çeşit baklava), mısır unu helvası ve zerde bulunmaktadır.
Keywords
Abstract
The main aim of this study is to examine the ceremonial dishes, traditions, and food culture that are provided on special occasions, including births, deaths, circumcisions, and marriages, which are an integral part of Safranbolu's rich culinary culture. The study, in which a qualitative research design was adopted, was conducted using face-to-face interviews with 14 local people living in Safranbolu and its villages. Snowball sampling was used to contact participants. A semi-structured interview form was used to collect data for the study. The data was analyzed using the “MAXQDA Analytics Pro 2020” qualitative analysis program. In the study, six main themes and twelve subthemes were identified: (1) stage ceremonial dishes; (2) farewell/welcoming ceremonial dishes; (3) religious/special occasions ceremonial dishes; (4) table manners for special events; (5) equipment and tools used in cooking special occasion dishes; and (6) preparation of special occasion dishes. According to the study's findings, local people living in Safranbolu place a great emphasis on ceremonial dishes prepared for ceremonies as well as special occasions that promote togetherness and solidarity —a value that is important to all cultures. It has been identified that the most prominent ceremonial dishes in Safranbolu are those associated with religious or special occasion celebrations, farewell/welcoming ceremonies, and stage events. The most significant dishes served during these ritual meals are rice soup, keşkek (in the villages), stew, whole meat dish (bütün et), okra, homemade baklava with walnuts, deli oğlan sarığı (a type of baklava), corn flour halva, and zerde.
