Author :
DOI : 10.29228/jatos.52791
Year-Number: 2021-Cilt:2 Sayı:2
Yayımlanma Tarihi: 2021-10-05 12:52:08.0
Language : Türkçe
Konu : Turizm
Abstract
Bu çalışmanın amacı beş faktör kişilik özelliklerinin görev performansı üzerindeki etkisini araştırmaktır. Bu amaçla Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Dursun Odabaşı Araştırma Hastanesinde çalışan toplam 287 kişiden alınan veriler analiz edilmiştir. Araştırmada, istatistiki verilerin elde edilebilmesi maksadı ile SPSS Statistics 22.0 ve AMOS 21 paket programları kullanılmıştır. SPSS programı ile Açıklayıcı Faktör Analizi, Frekans Analizi, Cronbach Alpa Analizi, Korelasyon ve Çoklu Regresyon Analizi yapılırken, Amos programı ile Doğrulayıcı Faktör Analizi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre sorumluluk ve deneyime açıklık kişilik boyutları anlamlı bir şekilde işgören performansını arttırırken, nevrotiklik kişilik boyutu anlamlı bir şekilde işgören performansını azaltmaktadır. Dışa dönüklük kişilik boyutunun ise işgören performansı üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı saptanmıştır.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to investigate the effect of five-factor personality traits on task performance. For this purpose, data from 287 people working at Van Yüzüncü Yıl University Dursun Odabaşı Research Hospital were analyzed. In the research, SPSS Statistics 22.0 and AMOS 21 package programs were used in order to obtain statistical data. While Explanatory Factor Analysis, Frequency Analysis, Cronbach Alpa Analysis, Correlation and Multiple Regression Analysis were performed with SPSS program, Confirmatory Factor Analysis was performed with Amos program. According to the research findings, while the personality dimensions of responsibility and openness to experience significantly increase employee performance, the neuroticism personality dimension significantly decreases employee performance. It was determined that the extraversion personality dimension did not have a significant effect on employee performance.
Keywords
- Aksu, A. A., Şekercioğlu G., Ehtiyar, V. R., Yıldız, S. ve Yılmaz Y. (2009). The Relationship Between Personality, Gender and Departments: Application of 16 Personality Factor Questionnaire in the Antalya Region of Turkey, Qual Quant (2010) 44, 1113-1127.
- Alkan, N. (2006). Reliability and validity of the Turkish version of the Big Five Inventory. (Unpublished manuscript), Ankara: Atilim University.
- Arpacı, S. (2015). Kişilik ve İş Edimi Arasındaki İlişki: Kuşadasında Faaliyet Gösteren Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Örneği (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi.
- Arslan Kalay, H., Şahin, S. ve Meriç, S. (2018). Mimari Mirasın Turizme Açılmasının Mimari Mirasın Korunmasına Etkisi: Sanat Tarihi ve Turizm Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(1), 65-78.
- Barrick, Murray R. ve Michael K, Mount. (1991). The Big Five Personality Dimensions and Job Performance: A Meta-Analysis. Personnel Psychology, 44(1), 1-26.
- Befort, N. ve Keith, H. (2003). Valuing Task And Contextual Performance: Experience, Job Roles, And Ratings Of The Importance Of Job Behaviors. Applied HRM Research, 8(1), 17-32.
- Bilgin, M. (2017). Ergenlerin Beş Faktör Kişilik Özelliği ile Bilişsel Esneklik İlişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 945-954.
- Bingöl, D. (1990). İşgören Yönetimi ve Beşerî İlişkiler, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Basımevi.
- Bitlisli, F., Dinç, M., Çetinceli, E. ve Kaygısız, Ü. (2013). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile Akademik Güdülenme İlişkisi: Süleyman Demirel Üniversitesi Isparta Meslek Yüksekokulu Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 459-480.
- Bulut, Z. A. (2004) İşletmeler Açısından Kapasite Planlaması ve Kapasite Planlamasına Etki Eden Faktörler. Mevzuat Dergisi, 7 (80).
- Bolat T. (2008). Dönüşümcü Liderlik, İşgöreni Güçlendirme ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi. 1. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Borman, W. C. (2004). The Concept Of Organizational Citizenship. Current Directions In Psychological Science, 13(6), 238-241.
- Bozkurt, Ö., Meriç, S. ve Bozkurt, İ. (2017). Kişilik Özelliklerinin Yenilikçilik Eğilimi Üzerine Etkisini Belirlemeye Yönelik Kamuda Çalışan Yöneticiler Üzerinde Bir Araştırma. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 58-70.
- Burger, J. M. (2006) Personality, (İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu Çev.), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Burger, J. M. (2007). Personality (7th Edition.). Australia: Belmont, CA: Wadsworth Publishing.
- Campbell J. P. (2008). Modeling the Performance Prediction Problem in Industrial and Organizational Psychology. Handbook of Industrial and Organizational Psychology Vol. 1, London: Sage Publications.
- Costa, P. T. ve McCrae, R. R. (1992). Neo Personality İnventory-Revised (NEO PI-R). Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
- Conway, J. M. (1999). Distinguishing Contextual Performance From Task Performance For Managerial Jobs. Journal Of Applied Psychology, 84(1), 3.
- Cüceloğlu, D. (2011). İnsan ve Davranışı- Psikolojinin Temel Kavramları, 22. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Çetinsöz, B. C., ve Akdağ, G. (2015). Otel Çalışanlarının Sahip Oldukları Kişilik Özellikleri ve İş Performansı İlişkileri: Antalya’da Faaliyet Gösteren Beş Yıldızlı Otellerde Bir Uygulama. Turizm Akademik Dergisi, 2(1), 1-13.
- Doğan, T. (2013). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Öznel İyi Oluş. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 56-64
- Freud, A. (2003). Çocuklukta Normallik ve Patoloji (Çev. A.N. Babaoğlu). İstanbul: Metis Yayınları.
- Fromm, E. (1996). Özgürlükten Kaçış (Çev. Ş. Yeğin). 4. Basım. İstanbul: Payel Yayınevi.
- Gliddon, D. G. (2004). Effective Performance Management Systems Current Criticisms And New İdeas For Employee Evaluation. Performance Improvement, 43(9), 27-34.
- Girgin, B. (2007). Beş Faktör Kişilik Modelinin İşyerinde Duygusal Tacize (Mobbing) Etkileri (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi.
- Goodman, S. A. ve Svyantek, D. J. (1999). Person–Organization Fit And Contextual Performance: Do Shared Values Matter. Journal Of Vocational Behavior, 55(2), 254-275.
- Gülduran, Ç. A. (2018). Beş Büyük Kişilik Özelliğinin Sanal Kaytarma Davranışı ve İş Performansı Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Nevşehir: Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.
- Gürkaynak, B. (2017). Çalışan İş Performansının Değerlendirilmesinde İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Etkililiği ve Kişilik Özelliklerinin Rolü Üzerine Bir Araştırma (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Başkent Üniversitesi.
- İnanç, B. Y. ve Yerlikaya, E. E. (2012). Kişilik Kuramları, 6. Basım, Ankara: Pegem Yayınevi.
- İyigün, U.H. (2014). Kişilik Özelliklerinin İş Performansına Etkisi: Çalışanlar Üzerinde Bir Uygulama (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi.
- Ilgaz Yıldırım, B. (2014). Çalışanların Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile İş Tatminleri Arasındaki İlişki: Alanya’daki Beş Yıldızlı Oteller Üzerine Bir Uygulama (Basılmamış Doktora Tezi), Antalya: Akdeniz
- John, O. P., Donahue, E. M. ve Kentle, R. L. (1991). Big Five İnventory. Journal Of Personality And Social Psychology.
- Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın.
- Keskin, E., ve Gündoğan, H. (2019). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile İş Performansı Arasındaki İlişkiler: Beş Yıldızlı Oteller Üzerine Bir Uygulama. Journal Of International Social Research, 12(62).
- Köroğlu, Ö. (2011). İş Doyumu ve Motivasyon Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Performansla İlişkisi, Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma (Basılmamış Doktora Tezi), Balıkesir Üniversitesi.
- Leech, N. L., Barrett, K.C. ve Morgan, G.A. (2005). SPSS For Intermediate Statistics, Use And Interpretation. 2nd Edition, Lawrence Erlbaum Associates Inc., Mahwah.
- McAdams D. P. ve Olson B. D. (2010). Personality development: continuity and change over the life course. Annu Rev Psychol. 61, 517-42.
- Meriç, S. (2021). Engelli Basketbolcuların Sosyal Hayatını Engelleyen Sağlık Sorunlarının Turizm Faaliyetleri Açısından Değerlendirilmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2391–2408.
- Morsünbül, Ü. (2014). Hızlı Büyük Beşli Kişilik Testi Türkçe Versiyonu Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Düşünen Adam-Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 27(4), 316-322.
- Okutan, E. (2019). Kişilik Özelliklerinin Tükenmişliğe Etkisi: Bir Örnek Olay İncelemesi. Seçme Yazılar-III, Ed. Onur Metin. 119-149.
- Orhun, B. N. ve Meriç, S. (2020). Son Şans Turizminin Medyadaki Yansıması: Hasankeyf Örneği. Journal of Academic Tourism Studies, 1(1), 6-18.
- Özer, S. ve Babur, Y. (2020). Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Sosyalizasyonun İşgörenlerin Performansına Etkisi: Van İli Örneği. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 114-126.
- Özmutaf, M. N. (2007). Liderliğin Örgüt Kültürü İçinde Değişimsel Boyutta Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 44-50.
- Özyeşil, Z. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Öz-Anlayış Düzeylerinin Bilinçli Farkındalık Kişilik Özellikleri ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Basılmamış Doktora Tezi) Konya: Selçuk Üniversitesi.
- Padem, H., Göksu, A. ve Konaklı, Z. (2012). Araştırma Yöntemleri. Sarajevo: International Burch University Yayınları.
- Robbins, S.P. ve Judge, T.A. (2012). Örgütsel Davranış. (Prof. Dr. İnci Erdem, Çev.). İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Şimşek, M.Ş., Akgemci, T. ve Çelik, A. (2001). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics (Sixth Ed.) Pearson, Boston.
- Taştemur, B. (2018). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Algılanan İş Performansı Üzerindeki Etkisinde Psikolojik Sermayenin Aracı Rolü: Özel Sektör Çalışanları Üzerine Bir Araştırma (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
- Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Tütüncü, Ö. ve İpekgil Doğan, Ö. (2003). Hizmet İşletmelerinde Toplam Kalite Yönetimi Kapsamında ISO 9001: 2000 ve Bilgisayar Destekli Bir Uygulama, İzmir: D.E.Ü. Matbaası.
- Topcu M. K. (2015). Çalışanların Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Psikolojik Sözleşme Algısının Rolü (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara: Kara Harp Okulu.
- Ulus, T., İnce, H., Aliustaoğlu, F. S. ve Melez, İ. E., (2010). Araştırma Nasıl Tasarlanır? Adli Tıp Dergisi, 24 (2): 40-47.
- Yelboğa, A. (2006). Kişilik Özellikleri ve İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. ISGUC The Journal Of Industrial Relations And Human Resources, 8(2): 196-217.
- Yıldız, S., Üngüren E. ve Polat C. (2008). The Relationship Between Personality, Gender And Hotel Department: The Case Of Alanya, Tourismous: An International Multidisipcinary Journal Of Tourism 4(1)
- Yıldırım, I. B. (2014). Çalışanların Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile İş Tatminleri Arasındaki İlişki: Alanya’daki Beş Yıldızlı Oteller Üzerine Bir Uygulama (Basılmamış Doktora Tezi), Antalya: Akdeniz Üniversitesi.
